Nijer’de çarşamba günü başlayan askeri darbe teşebbüsünün meçhullüğü sürerken Fransa’dan dikkat cazip açıklamalar geldi. Papua Yeni Gine ziyareti sırasında konuşan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Nijer’deki darbe teşebbüsünün gayrimeşru ve tüm Sahel bölgesi için tehlikeli olduğunu söyledi. Nijer Cumhurbaşkanı Muhammed Bazoum ile görüştüğünü söz eden Macron, Nijerli önderin sıhhatinin yerinde olduğunu belirtti. Açıklama yapan bir öbür Fransız yetkili Dışişleri Bakanı Catherine Colonna, ordunun, darbe teşebbüsünü desteklediğini belirten bir açıklama yapmasına karşın Nijer’deki darbeyi tamamlanmış olarak görmediğini söyledi. Paris idaresinden arka arda gelen açıklamalar, ‘Fransa, bölgedeki tek müttefiki Nijer’i kaybetmemek için askeri yetkilileri darbeden vazgeçirmeye çalışıyor’ formunda okundu.
DARBECİ ‘BAŞKAN’ OLDU
Darbenin gerisindeki isim olarak gösterilen Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Kumandanı Omar Tchiani, dün Nijer Devlet Televizyonu’nda yaptığı açıklamada askeri darbe sonrası geçiş hükümetinin başına geçtiğini açıkladı. 62 yaşındaki general, ülkenin berbatlaşan güvenlik sıkıntılarına son vermek için müdahalenin gerekli olduğunu savundu. Bir evvelki Cumhurbaşkanı Mahamadou Issoufou’ya yakınlığıyla bilinen Tchiani, yaklaşık 10 yıldır Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanlığı vazifesini yürütüyordu.
PRİGOJİN DARBEYE SAHİP ÇIKTI
Nijer’deki askeri müdahale, Batı ile Rusya ortasında güç gayretinin son atılımı olarak yorumlanıyor. 2020’den bugüne, Nijer’in komşuları Mali ve Burkina Faso’da Batı dayanaklı idarelerin askeri darbeler sonucu devrilmesi ve yerine gelen cunta idarelerinin Moskova’ya yakın durmaları, Afrika’daki Fransız hegemonyasının yerini Rus tesirine bıraktığı değerlendirmelerine yol açıyordu. Dün bu yorumu destekleyen yeni bir gelişme daha yaşandı. Afrika’da mevcudiyetini her geçen gün artıran Rus paralı asker grubu Wagner’in lideri Yevgeni Prigojin, Nijer’deki duruma dair “Batılı sömürgecilerden çok gecikmiş bir kurtuluş” dedi.
FRANSA, NİJER URANYUMUNA BAĞIMLI
Ülkedeki 1500 Fransız askeri dışında Nijer, güç başta olmak üzere Fransa ile kıymetli ekonomik alakalara sahip. Avrupa Perspektifleri ve Güvenlik Enstitüsü Başkanı Emmanuel Dupuy, daha evvel, “Fransa’da ampüllerin 3’te 1’i Nijer’deki uranyum sayesinde yanıyor” demişti. Fransız devletinin ortak olduğu Orano nükleer güç şirketi, Nijer’deki uranyum madenlerinin işletme hakkına sahip.