CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, son 20 yılda Türkiye’den arsa, arazi, bağ, bahçe, konut, işyeri üzere taşınmaz satın alan yabancılara ait kimi dataları sordu. CHP’li Bakan, 2002-2022 yılları ortasında, yıl yıl, hangi ülkenin vatandaşının hangi vilayetten kaç adet taşınmaz satın aldığını sordu, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum cevap verdi.
Murat Kurum, Türkiye’den arsa, arazi, tarla, bağ, bahçe, konut, işyeri üzere alanlarda mülk edinen yabancıların edindikleri mülk sayısıyla birlikte, yıllara, vilayetlere ve ülkelere nazaran dağılımına ait bilgileri paylaştı.
Bakanlığın paylaştığı bilgileri inceleyen CHP’li Murat Bakan, şu değerlendirmeleri yaptı:
“Bakanlık, yabancılara satılan taşınmazları farklı belgede, satın alan yabancıların uyruklarını ve sayılarını farklı evrakta paylaştı. Bilgileri karşılaştırdığınızda; taşınmaz sayısının az, satın alan yabancıların sayısının fazla ya da taşınmaz sayısının fazla, satın alan yabancı sayısının az olduğunu görüyorsunuz. Buradan, kimi vilayetlerde birtakım yabancıların birden fazla taşınmaz satın aldığını, kimi vilayetlerde ise birtakım taşınmazların iştirakle satıldığını anlıyorsunuz. Ve en kıymetlisi; bakanlığın paylaştığı istatistiklerde, bir yabancının, hangi yılda, bir yahut birden fazla vilayette taşınmaz satın alıp almadığı belirtilmediği için bir yılda tekil olarak kaç yabancının mülk edindiği verisine sağlıklı olarak ulaşamıyorsunuz. Bir karmaşaya sebep vermemek için, toplam data yerine, yıllara nazaran vilayetler ve ülkeler bazında kıymetlendirme yapıyoruz. Çok fazla data var münasebetiyle çok fazla soru ve sorun var.
“Binlerce Afganistanlı, Pakistanlı, Libyalı, Mısırlı Türkiye’den mülk edindi”
Verileri şaşkınlıkla inceledim. Dikkati birinci çeken; son birkaç yılda binlerce Afganistan, Pakistan, Libya, Mısır, Ürdün, Yemen, Sudan, Irak, İran üzere ülkelerinin vatandaşlarının Türkiye’den arsa, arazi, bağ, bahçe, konut ve işyeri üzere mülk edindikleri… Örneğin; 2021 yılında İstanbul’dan mülk edinen yabancı sayısı 27 bin 899. Bunların 260’ı Katar, 468’i Libya, 511’i Cezayir, 534’ü Sudan, 623’ü Lübnan, 677’si Rusya, 699’u ABD, 825’i Filistin, 834’ü Mısır, 897’si Yemen, 718’i Ürdün, 798’si Pakistan, 948’i Çin, 2135’i Afganistan, 2777’si Irak, 7536’sı İran vatandaşı. Son birkaç yıla kadar bu ülkelerden gelip de ülkemizde mülk edinen olmamış.
Her ne kadar Ortadoğu ülkelerindeki olağandışı artış öne çıksa da kimimizin ismini hiç duymadığı ülkelerin vatandaşlarının da gelip Türkiye’den mülk edindiğini görüyorsunuz. Bilgiler; Saint Kitts ve Nevis, Seyşeller, Vanuatu, Komor Adaları, Dominika, Trinidad ve Tobago, Mikronezya, Laos üzere ülkelerin vatandaşlarının da Türkiye’nin farklı vilayetlerinden arsa, arazi, konut, işyeri satın aldığını ortaya koyuyor. Bu nasıl oldu, neden oldu? Bu şahısların tamamına vatandaşlık verildi mi? Hiçbirini bilemiyoruz.
Bursa ve Sakarya’da dikkat çeken artış
Diğer yandan Bursa ve Sakarya’daki satışlardaki artış da dikkat çekiyor. Örneğin; 2021 yılında yalnızca Sakarya’dan mülk edinen yabancı sayısı bin 133. Bunların 532’si Iraklı, 121’i Kuveytli, 67’si Katarlı, 48’i Yemenli, 40’ı Suudi Arabistanlı, 38’i Ürdünlü, 34’ü İranlı olarak öne çıkıyor. Moritanya, Umman, Tacikistan, Dominika, Birleşik Arap Emirlikleri üzere ülkelerin vatandaşları da Sakarya’dan mülk edinenler ortasında. 2021’nin Bursa datalarına nazaran ise; bin 803 yabancı mülk edindi. Bunların 615’i Kuveytli, 127’si Rusyalı, 90’ı Iraklı, 71’i Afganistanlı, 70’i Kazakistanlı, 50’si Filistinli, 56’si Ürdünlü. Cibuti, Somali, Nijerya, Kamboçya, Eritre üzere ülkelerden gelip Bursa’da taşınmaz satın alanlar da oldu.”