Vücudu her an muhafazaya çalışan bağışıklık sisteminin güçlü tutulması, önemli sonuçlara yol açabilecek birçok hastalığa karşı korunmada yarar sağlar. İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, bağışıklığı güçlendirme yollarını şöyle anlattı…
Prof. Dr. Osman Erk
NE GİBİ VAZİFELERİ VAR?
Kemik iliği, lenf bezleri, dalak, timüs bezi, teneffüs ve sindirim sistemini döşeyen epitelin altındaki lokal lenfoid dokular bedenin bağışıklık sistemini oluşturur. Bağışıklık sistemi, hudut sisteminden sonra en karmaşık işleyişe sahip sistemdir; hipotalamus üzere beyin bölgeleri, böbreküstü bezi üzere endokrin sistemler tarafından denetim edilir. Bağışıklık sistemi başta bakteri ve virüs olmak üzere enfeksiyon etkenlerine; toksinlere ve bedende yabancılaşan, dejenere olan kanser hücrelerine karşı bedeni korur. Enfeksiyon hastalıkları ve kanser bağışıklık sisteminin yetersiz olması nedeniyle ortaya çıkan hastalıklar olarak tanım edilir. Bağışıklık sisteminin kemik iliği, timüs, lenf düğümleri, dalak üzere sabit organları olmakla birlikte bağışıklık sistemine ilişkin olan hücreler de her an hareket halindedir ve bedenin her bir milimetre karesini daima denetim eder.
NASIL EVRİMLEŞTİ?
Biyolojik atalarımızın uzantısı olarak bizler yüzbinlerce yıl antibiyotik ve aşı olmadan enfeksiyon hastalıklarına karşı korunarak bugünlere kadar geldik. Yediğimiz besinlerle bağışıklık sistemimiz ortasında çok sıkı bir bağlantı ve eşgüdüm kelam hususudur. Yüz binlerce yıl çoğunlukla bitkisel besinleri zerzevatları, meyveleri, yeşillikleri, yaprakları, kuruyemişleri ve otları yiyerek evrimleştik. Bu besinlerin içinde bulunan vitamin, mineral, iz element, aminoasit, Omega 3 ve Omega 6 yağ asitleri ve binlerce fitobesin çok uzun yıllar bağışıklık sistemimizin faal olmasını sağladı.
BAĞIRSAKLARIN ÖNEMİ
Her nefes aldığımızda milyonlarca bakteri, virüs ve toksini ağız ve burnumuzdan akciğerlere çekmiş oluruz. Burun kılları ve üst teneffüs yollarında bulunan silia ismi verilen mikroskobik tüycükler mikrobik tesirlere karşı gözetici bariyer oluştururlar. Burun ve ağızda bulunan mukus katmanı ve immünglobulin A ismi verilen antikorlar gözetici özellikte olan başka değerli ögelerdir. Tükürük ve ağız salgısında bulunan lizozim üzere enzimler ve IgA antikorları birebir halde viral ve bakteriyel etkenlere karşı hamidir. Bağışıklık hücrelerinin bilhassa bağırsak sisteminde bu kadar yaygın olması boşuna değildir. Her besin ile birlikte milyonlarca mikroorganizma ve ziyanlı toksin bedenimize alınmış olur; midenin asit muhtevası, sindirim enzimleri, probiyotikler, bağırsakları sıvayan mukus katmanı, IgA ve bağırsak lenf dokusu bedenimizi dış dünyanın ziyanlı ögelerine karşı önemli bir bariyer oluşturarak müdafaa sağlar.
Süper bağışıklığın püf noktaları
Yediğimiz, içtiğimiz, maruz kaldığımız her şey; gerilim; fizik idman; sigara; alkol; moral; motivasyon ve başka birçok öge bağışıklık sistemini tesirler. Bağışıklık sistemini desteklemek için verilmesi gereken birinci ilaç sağlıklı besinler, sağlıklı su ve pak havadır. Fakat sağlıklı ve güçlü bir bağışıklık sistemi ile var olmaya devam edebiliriz. Bağışıklık sistemimiz bizi başta bakteri, virüs, mantar, parazitler olmak üzere hastalık yapan mikroorganizmalardan koruduğu üzere içimizde ortaya çıkan dejenere ve kanserojen hücreleri de ortadan kaldırır. Kısaca güçlü bağışıklık sistemi bizi mikroplara ve kansere karşı korur. Bağışıklık sistemi bu misyonunu yaptığında bedende hür radikaller ismi verilen toksik bileşikler açığa çıkar ve antioksidan muhtaçlığı artar. A, B, C, D vitaminleri; selenyum; çinko ve kaliteli aminoasitler bağışıklık sistemimizin en çok ihtiyaç duyduğu antioksidan unsurlardır. Bir enfeksiyonun ortaya çıkması için maruz kalınan bakteri ve virüs üzere mikroorganizmaların ölçüsü ve gücü kadar kişinin bağışıklık sisteminin durumu ve reaksiyonu de çok değerlidir. Bağışıklık sisteminin gücü ve yeterliliği ise kişinin beslenme, moral, motivasyon, vitamin, mineral ve antioksidan kapasitesine bağlıdır. Kanser hastalığı için de tıpkı şey geçerlidir. Kansere neden olan genetik ve çevresel etkenlerin yanı sıra kişinin bağışıklık sisteminin gücü de hastalığın ortaya çıkmasında son derece tesirlidir.
Nelere dikkat etmeliyiz?
Güçlü, sağlıklı ve zinde bir bağışıklık sistemi için bağışıklık sisteminin gereksiz ihtarlarla meşgul edilip yorulmaması gerekir. Geçirgen bağırsak sıkıntılarına neden olan yanlış besinler, çevresel toksinler, alerjik tepkiler, gerilim, GDO’lu besinler, çok rafine karbonhidrat ve yağlı yiyecekler, ilaçlar, gereksiz ameliyatlar bağışıklık sistemini uyararak ve meşgul ederek kronik inflamasyon denilen bir duruma yol açar. Kronik inflamasyon; obezite, şeker hastalığı, kalp damar hastalıkları, kanser, nörolojik hastalıklar üzere birçok kronik hastalığın temel sebebidir. Kronik inflamasyon; bağışıklık sisteminin gereksiz yere etkin halde olduğunu gösterir ve tıpkı vakitte enfeksiyon hastalıklarının sık ve ağır seyretmesine neden olur. Bağışıklık sistemi güçlü, kuvvetli, dinamik olduğu kadar şuurlu olmak zorundadır.